Ovo izdanje Revije Kopaoničke škole prirodnog prava okuplja šest naučnih radova raspoređenih u šest sekcija: Stvarno pravo (I), Ugovor (II), Pravo EU (III), Arbitraža (IV), Pravo informaciono komunikacionih tehnologija (V) i Ekonomija i finansije (VI). Sa aspekta sistematike Heksagona prirodnog prava, radovi po svojoj tematskoj sadržini ulaze u oblast katedara Pravo na imovinu i Pravo na pravdu Kopaoničke škole prirodnog prava – Slobodan Perović.
U prvoj sekciji, prof. dr Miloš Živković i dr Snežana Dabić Nikićević u članku Postupak upisa u katastar nepokretnosti analizirali su pitanje postupka za upis u registre nepokretnosti u pravnom sistemu Srbije. U fokusu rada je reforma putem koje je na mesto zemljišnih knjiga i tapija uveden katastar nepokretnosti (jedinstvena evidencija, objedinjeni katastar) kao jedini registar nepokretnosti i prava na njima u Srbiji.
Za drugu sekciju, prof. dr Cristina Poncibò napisala je rad Smart Contracts: A Short Journey into the Future of Consumer Contracts koji se bavi perspektivom „pametnih ugovora“ u oblasti zaštite potrošača. Autor postavlja hipotezu da „pametni ugovori“ predstavljaju oblik „ekstremne standardizacije” potrošačkih ugovora, odnosno njihovog potpunog ili delimičnog izvršenja. S druge strane, u radu se razmatra da li će proces automatizacije, u potpunosti realizovan „pametnim ugovorima“, nakon pojave elektronske trgovine i digitalnih platformi, omogućiti smanjenje troškova u potrošačkim sporovima ili će naprotiv, predstavljati opasnost za slobode potrošača.
Treća sekcija sadrži rad Compensatory Damages from the Viewpoint of the Competition Law in the European Union and the Republic of North Macedonia autora prof. dr Gorana Koevkog. U radu je učinjen pogled na razvoj prava konkurencije EU, pri čemu je posebna pažnja posvećena propisima koji su prethodili usvajanju Direktive o naknadi štete iz 2014. godine. U završnom delu rada sadržan je sumaran osvrt na relevantna pravila makedonskog zakonodavstva, uključujući predloge za njihovu reformu.
U četvrtoj sekciji, dr Simon Gabriel i Roxane Schmidgall u radu The Revised Swiss Arbitration Law analizirali su reviziju švajcarskog Zakona o arbitraži iz 2021. godine sadržanog u Poglavlju 12 švajcarskog Zakona o međunarodnom privatnom pravu. U radu je sadržan pregled najznačajnijih izmena Zakona, uz opštu pozitivnu ocenu autora koji zaključuju da je putem revizije Zakon učinjen pristupačnijim za inostrane korisnike, da su izbegnuta nepotrebna pravila, te da Zakon, kao koncizan i napredan, uspešno odgovara potrebama međunarodne arbitražne zajednice.
Za petu sekciju, dr Đorđe Krivokapić i Andrea Nikolić napisali su rad Regulisanje veštačke inteligencije – stanje i perspektive. U radu su analizirani postojeći regulatorni modeli u kontekstu razvoja i primene veštačke inteligencije i predstavljen model koji je, prema oceni autora, najadekvatniji za regulisanje u ovoj oblasti. Izložen je i evropski regulatorni okvir na koji je potrebno da se Srbija ugleda prilikom donošenja nacionalnih propisa i odgovarajućih etičkih smernica.
Šesta sekcija sadrži rad Kvalitet privrednog rasta: koncept i merenje autora prof. dr Biljane Jovanović Gavrilović. Rad se bavi pitenjem privrednog rasta kao kompleksnog fenomena, koji, pored kvantitativne, ima i svoju kvalitativnu stranu. U fokusu rada su dva kompozitna indeksa kvaliteta rasta – Indeks kvaliteta rasta i Indeks inkluzivnog zelenog rasta, za koje autor ocenjuje da predstavljaju važan korak u dobrom smeru.
Poseban prilog ovom izdanju čini rad Contracts for the International Sale of Goods – A Comparative Review of the Solutions of the UN Convention on the International Sale of Goods and the Serbian Law of Obligations autora prof. dr Jelene S. Perović Vujačić. U radu su analizirana pravila Bečke konvencije o međunarodnoj prodaji koja se čine najznačajnijim sa stanovišta njihovog poređenja sa odgovarajućim pravilima usvojenim u Zakonu o obligacionim odnosima. Reč je o rešenjima koja se odnose na oblast primene Konvencije, tumačenje Konvencije, kao i odredbama Konvencije relevantnim za pravna sredstva u slučaju povrede ugovora. Pomenuta rešenja u radu su analizirana u svetlu mnoštva različitih stavova pravne doktrine i velikog broja odgovarajućih sudskih i arbitražnih odluka. Svako od pravila Konvencije analizirano u radu praćeno je komparativnim pogledom na relevantno rešenje Zakona o obligacionim odnosima. Ovaj rad je objavljen na srpskom jeziku u Zborniku radova 33. Susreta Kopaoničke škole prirodnog prava – Slobodan Perović „Unifikacija prava i pravna sigrunost“, Tom I, Beograd, 2020 i autorki je poslužio kao osnov za nastanak monografije Ugovor o međunarodnoj prodaji robe u izdanju Službenog glasnika u Beogradu, 2021. godine.
Prateći naučni rad i aktivnosti Kopaoničke škole prirodnog prava – Slobodan Perović, na poslednjim stranama broja objavljujemo Konkurs za prijem radova i Konkurs za nagradu “Profesor Slobodan Perović” za 35. jubilarni Susret Kopaoničke škole sa opštom temom Sudski postupak – pravda i pravičnost, koji će se održati na Kopaoniku, u tradicionalnom terminu od 13 do 17. decembra 2022. godine.
***
Redakcija izražava nadu da će i ovo, šesto po redu, izdanje Revije Kopaoničke škole prirodnog prava ispuniti očekivanja naših čitalaca i upućuje zahvalnost autorima koji su za nju pisali.
Prof. dr Jelena S. Perović Vujačić
Glavni i odgovorni urednik
SADRŽAJ
- Miloš Živković i Snežana Dabić Nikčević: POSTUPAK UPISA U KATASTAR NEPOKRETNOSTI
- Cristina Poncibò: SMART CONTRACTS: A SHORT JOURNEY INTO THE FUTURE OF CONSUMER CONTRACTS
- Goran Koevski: COMPENSATORY DEMAGES FROM THE VIEWPOINT OF THE COMPETITION LAW IN THE EUROPEAN UNION AND THE REPUBLIC OF NORTH MACEDONIA
- Simon Gabriel & Roxane Schmidgall: THE REVISED SWISS ARBITRATION LAW
- Đorđe Krivokapić i Andrea Nikolić: REGULISANJE VEŠTAČKE INTELIGENCIJE – STANJE I PERSPEKTIVE
- Biljana Jovanović Gavrilović: KVALITET PRIVREDNOG RASTA: KONCEPT I MERENJE
- Jelena S. Perović Vujačić: CONTRACTS FOR THE INTERNATIONAL SALE OF GOODS - A COMPARATIVE REVIEW OF THE SOLUTIONS OF THE UN CONVENTION ON THE INTERNATIONAL SALE OF GOODS AND THE SERBIAN LAW OF OBLIGATIONS