Ovo izdanje Revije Kopaoničke škole prirodnog prava okuplja osam naučnih radova raspoređenih u pet sekcija: Međunarodni privredni ugovori (I), Kompanijsko pravo (II), Pravo EU (III), Sudovi/Arbitraža (IV) i Ekonomija i finansije (V). Sa aspekta sistematike Heksagona prirodnog prava, radovi po svojoj tematskoj sadržini ulaze u oblast katedara Pravo na imovinu i Pravo na pravdu Kopaoničke škole prirodnog prava – Slobodan Perović.

U prvoj sekciji, dr Alfredo Ferrante u članku Burden of Proof and Lack of Conformity under the CISG from the Italian Law Perspective analizira pitanje tereta dokazivanja u slučaju nesaobraznosti robe u ugovoru o međunarodnoj prodaji robe. Pitanje je razmotreno sa stanovišta pravila Konvencije UN o ugovorima o međunarodnoj prodaji robe iz 1980. (Bečka konvencija o međunarodnoj prodaji) s jedne strane i odgovarajućeg rešenja italijanskog Građanskog zakonika s druge strane. U drugom radu sekcije, Pregovori za zaključenje ugovora o međunarodnoj prodaji robe autorke Ljubice Tomić, učinjena je komparativnopravna analiza pitanja odgovornosti za prekid pregovora, kao i pravnog značaja pregovora u procesu tumačenja ugovora, pri čemu su podvučene osnovne razlike koje se u tom pogledu javljaju između zemalja evropsko-kontinentalne i anglosaksonske pravne tradicije.

Akademik prof. dr Mirko Vasiljević napisao je rad Kompanijsko pravo dvadeset i prvog veka, koji ulazi u drugu sekciju časopisa, posvećenu oblasti kompanijskog prava. U radu su na sveobuhavatan način analizirani osnovni pravci razvoja savremenog kompanijskog prava. Posebna pažnja usmerena je na pitanja moralizovanja kompanije promenom pravne prirode, promene prirode kompanijskopravne regulative, srpskog kompanijskog prava, individualnog i/ili kolektivnog zastupanja privrednog društva, volje kapital većine društva kapitala, kao i na pitanje arbitrabilnosti internih kompanijskopravnih sporova.

Za treću sekciju, posvećenu pravu EU, autor Andrea Piletta Massaro napisao je rad The New Directive on an EU-Wide Representative Action and Third-Party Litigation Funding: An Opportunity for European Consumers? U fokusu rada je Direktiva 1828/2020 kojom je na nivou EU uveden mehanizam kolektivne tužbe, sa ciljem da ojača položaj evropskog potrošača u novim tržišnim kretanjima kao što su globalizacija i digitalizacija. Posebna pažnja posvećena je izvesnim pitanjima koja, po oceni autora, pomenuta Direktiva ostavlja otvorenim.

U četvrtoj sekciji sadržani su radovi koji se odnose na sudove i arbitražu. Rad Accountability and Transparency in Civil Justice – Some General Remarks and a View from Croatia autora prof. dr Alana Uzelca bavi se pojmovima odgovornosti i transparentnosti u nacionalnim pravosudnim sistemima iz hrvatske perspektive. Autor analizira osam sredstava i metoda za osiguranje odgovornosti i transparentnosti u građanskom pravosuđu, podvlačeći ona pitanja koje se u tom pogledu pokazuju najznačajnijim. Dr Marko Jovanović autor je rada The Role of Ex Aequo et Bono in ICSID Arbitration, u kome se razmatra uloga principa ex aequo et bono u arbitraži pred Međunarodnim centrom za rešavanje investicionih sporova (ICSID Centrom). Posebna pažnja posvećena je pitanjima primene ex aequo et bono kao merodavnog pravnog okvira za rešavanje spora i pozivanja na ex aequo et bono u postupku za poništaj arbitražne odluke.

Peta sekcija obuhvata dva rada iz oblasti ekonomije i finansija. U radu Uticaj istorije državnosti na ekonomsku razvijenost zemalja autora prof. dr Milojka Arsića analizira se uticaj istorije državnosti na sadašnji nivo ekonomske razvijenosti zemalja, polazeći od teze da istorija državnosti utiče na efikasnost države u obavljanju funkcija koje su važne na funkcionisanje privrede i njen napredak. Dr Saša Ranđelović u radu Ekonomske performanse poreskog sistema Srbije razmatra karakteristike i strukturu poreskog istema Srbije, sa posebnim osvrtom na pitanje njegovog usklađivanja sa harmonizovanim pravilima EU.

Poseban prilog ovom izdanju učinio je prof. dr Don Wallace putem teksta When do Citizens Believe They Have Justice and the Rule of Law u kome, u kratkim crtama, iznosi razmišljanja o pojmovima vladavine prava i pravde i njihovom uzajamnom odnosu.

***

Redakcija izražava nadu da će i ovo, četvrto po redu, izdanje Revije Kopaoničke škole prirodnog prava ispuniti očekivanja čitalaca i upućuje zahvalnost autorima koji su za pisali za naš časopis.

Prof. dr Jelena S. Perović Vujačić
Glavni i odgovorni urednik